Xayriddin Saloh
Romantik tasavvur va lirik kayfiyatlar kuychisi bo‘lgan Xayriddin Saloh 50-yillarda o‘zbek she’riyatiga kirib kelgan shoirlardan biridir. Xayriddin Saloh o‘ta samimiy va dilbar inson ham edi. Uning qator lirik she’rlardan qilgan tarjimalari kitobxonlar ommasi tomonidan samimiy kutib olingan.
Tarjimai hol
50-yillarda o‘zbek she’riyatiga kirib kelgan shoirlar orasida Xayriddin Saloh alohida ajralib turadi.
U 1934 yili Toshkentda tug‘ilgan, o‘rta maktabda o‘qib yurgan kezlaridayoq she’riyatga bo‘lgan qiziqishini namoyish eta boshlagan. Ana shu qiziqish uni 50-yillarning boshlarida G‘ayratiy rahbarlik qilgan adabiyot to‘garagiga boshlab kelgan. U shu yerda E.Vohidov, Yu.Shomansur, Sayyor singari yosh shoirlar bilan birga she’riyat alifbosini o‘rgangan. Xayriddin Saloh 1957 yilda Toshkent Davlat pedagogika institutining kechki bo‘limini tugatgach, turli gazeta va jurnallar tahririyatlarida adabiy xodim lavozimida xizmat qilgan.
Uning so‘nggi xizmat joyi «Gulxan» va «G‘uncha» jurnali bo‘ldi.
Shoir avji iste’dodi chaman bo‘lib ochilgan vaqtda, 1969 yili fojiali ravishda halok bo‘lgan.
Bunday nafis tuyg‘ular kuychisi bo‘lgan shoir chindan ham o‘ta samimiy va dilbar inson ham edi.
U tarjimon sifatida Bayron, Pushkin, Lermontovlarning qator lirik she’rlarini o‘zbek tiliga o‘girgan. Uning Henrix Heynening lirik she’rlaridan qilgan tarjimasi kitobxonlar ommasi tomonidan samimiy kutib olingan.
Faoliyati
Xayriddin Salohning ilk she’ri 1950 yili matbuotda e’lon qilingan. 1957 yili ustoz Mirtemir yosh shoirga oq yo‘l tilab, uning «Niyat buloqlari», «Ko‘li Qubbon» va «Olma» she’rlarini gazetada e’lon qilgan. Oradan bir yil o‘tgach, H.Salohnint «Chashma» (1958) deb nomlangan ilk she’rlar to‘plami nashr etilgan.
Yosh shoir 60-yillarda, ayniqsa, samarali ijod qilib, o‘zining «Ikkinchi imtihon» (1961), «Ishqim va rashkim» (1965), «Tug‘yon» (1969) kabi bir qator she’riy to‘plamlarini nashr ettirdi. Vafotidan so‘ng esa «Izlar va hislar» (1974), «Lirika» (1985) kabi she’r va dostonlardan tarkib topgan kitoblari bosilib chiqdi.
Romantik tasavvur va lirik kayfiyatlar kuychisi bo‘lgan shoir «Na’matak», Sulton Jo‘ra hayotiga bag‘ishlangan «Yangroq hayot» singari dostonlarini yaratdiki, ular 60-yillar o‘zbek she’riyatining yutuqlaridan birini tashkil etdi.
Xayriddin Salohning iste’dodi quyidagi satrlarda yorqin namoyon bo‘ladi:
Nafis qora xol bo‘lguncha
Biror qatra bo‘lgim bor.
Tabassumda oshno, g‘uncha
Dudoqlarga qo‘ngim bor.
Zumrad - ko‘z, qosh,
Ming xil la’l tosh,
Raqs etadi qatrada.
Oqshomlar - oy,
Kunduz - quyosh
Aks etadi qatrada.
U o‘zining «Bir cho‘qqini zabt etdim» degan she’rida:
Ruhim tetik, uncha-muncha
Tog‘u dovon pisandmas, -
deb kelajakka katta ishonch bilan boqqan bo‘lsa, yana bir she’rida:
«Nega shamol bo‘lmadim?», «Nega bir parcha nur bo‘lmadim?» deb ketma-ket savollar qo‘yib, savollariga shunday ma’noli javob beradi:
Inson bo‘ldim,
Shuning uchun - Yel ham, nur ham bo‘lmadim...
Loyihalarimiz
Izoh.uz — O‘zbek tilining xalqona izohli lug‘ati. So‘zlarning ma’nolari, ibora va misollar bilan keltirilgan.
Izoh.uz — Это народный толковый словарь узбекского языка с подробными определениями и примерами для каждого слова.
TVinfo.uz — Bugun, ertaga va keyingi hafta uchun to‘liq teledasturlar.
TVinfo.uz — Телепрограмма на сегодня, завтра и ближайшую неделю.
DostavkaInfo — Taomlar, dorilar, kitoblar va boshqa uy uchun kerakli bo‘lagan narsalarni yetkazib berish xizmatlari bor servislar.
DostavkaInfo — Каталог сервисов, предлагающих доставку еды, лекарств, книг и товаров для дома.
Imlo.uz — Орфографический словарь узбекского языка позволяющий проверить правописание узбекских слов на латинице и кириллице. В базе более 87 000 слов.
Imlo.uz — O‘zbek tilining imlo lug‘ati. Saytda 85 000 ortiq so‘z bor.
Lotin.uz — foydalanuvchilarga berilgan matnni lotindan kirillga va aksincha o‘girish xizmatini taklif etadi.
Lotin.uz — поможет транслитерировать с узбекской кириллицы на латиницу и обратно. Легко!
Maqol va naqllarning eng katta kolleksiyasi. Har bir maqol uchta tilda (o‘zbek, rus, ingliz).
Самая большая коллекция пословиц и поговорок на трёх языках (узбекский, русский, английский).
Har kuni eng sara latifalar va kulguli rasmlar. O‘zbek tilidagi kulgu markazi!
Ежедневно только отборные анекдоты, смешные картинки. Кузница юмора на узбекском языке!
Valyutani yuqori kursda almashtirish uchun yaqin punktlarni aniqlab beruvchi servis. Punkt joylashuvini kartada ko‘rsatadi.
Сервис, помогающий найти ближайшие пункты обмена валюты с выгодным курсом. Покажет местоположение пункта прямо на карте.
O‘zbekcha telegram kanallarining eng katta katalogi. Faqt faol kanallar, ruknlarda va batafsil statistikasi bilan.
Самый большой каталог телеграм каналов в Узбекистане. Только активные каналы по категориям и с подробной статистикой.
O‘zbek tilida savodli yozishni biz bilan boshlang.
С нами вы научитесь грамотно писать на узбекском языке.
O‘zbek tilining sinonimlar lug‘ati. Saytda 3300 tadan ortiq so‘zlar, 900 ga yaqin sinonim so‘zlar to‘plamiga jamlangan.
Словарь синонимов узбекского языка на нашем сайте содержит более 3300 слов и 900 синонимов.